Jan Philipsen - Een Limbo in Suriname

Jan Philipsen - Een Limbo in Suriname

Toelichtingen

Uitleg over onderwerpen uit het verhaal.

(pag. nr. onder voorbehoud)

Pag.	Trefwoord	Toelichting
6	Zwarte Plak	De gebiedsnaam Zwarte Plak (toponiem) is een verbastering van Zwarte Plas en verwijst naar een naast gelegen ven. Dit ven is nu bedolven onder een vuilstort met de naam Zuringspeel.
7	Maria Icoon	Deze Icoon komt veel voor in de huisinrichtingen van katholieke woningen in de 19^e eeuw. Christelijke omschrijving: Maria met het kindje jezus op de arm. Als in een visioen ziet Jezus de aartsengelen Gabriël en Michaël met de werktuigen die vooruitwijzen naar zijn lijden: de doornenkroon, de lans en de rietstok met spons, het kruis met de spijkers. Jezus schrikt zo hevig dat één van zijn sandaaltjes losraakt en zijn handjes bescherming zoeken in de hand van zijn moeder. Oorsprong: Kreta
17	Helenaveen	Helenaveen (gem. Deurne N.B.) werd in 1853 gesticht door Jan van de Griendt, aanvankelijk bedoeld om de kanaalgravers en turfstekers in hutten van stro een woonplaats te bieden. (Strodorp)
31	Helenavaart	De Helenavaart is vernoemd naar de vrouw van Van de Griendt; Helena Panis. Een groot gedeelte van het 15,7 km lange kanaal loopt langs de Brabant-Limburgse grens en werd aangelegd door de Maatschappij Helenaveen. Het diende om turf af te voeren en voor de ontwatering van de Peel. Dat het tevens de wederzijdse turfsmokkel tussen Brabant en Limburg voorkwam droeg bij in de locatie keuze.
34	Bajonetbocht	Toen de Halte Helenaveen gereed was wilde de ondernemer Van de Griendt de Helenavaart verlengen tot aan de Halte. De gemeente Deurne weigerde een vergunning af te geven. De ondernemer wist dit te omzeilen door het kanaal aan de andere kant van de provinciegrens te leiden. De Limburgse gemeente Horst werkte wel mee. Vanwege dit geschil kenmerkt de Helenavaart zich met een opvallend bochtenpaar, in de volksmond ‘De Bajonetbocht’ genoemd.
35	Kanaal van Deurne	Het Kanaal van Deurne, aangelegd in 1874, is een 15 kilometer lang zijkanaal van de Noordervaart. Het kanaal begint in Limburg ten zuiden van Meijel en loopt, in noordelijke richting, parallel aan de Helenavaart. Na 5 kilometer, voorbij de grens met Noord-Brabant, buigt de Helenavaart af. Van de Griendt weigerde zijn eigen kanaal (de Helenavaart) in medegebruik te geven aan Deurne en dwong hen een eigen kanaal te graven. Aan die geschiedenis dankt de Peel zowel de z.g. "bajonetbocht" als het "dubbele kanaal".
65	Neutraal Moresnet	Neutraal Moresnet, ook wel het vierde land genoemd, was van 1816 tot 1920 een neutraal gebied met een oppervlakte van amper 344 hectare dat toebehoorde aan zowel het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (vanaf de onafhankelijkheid aan de nieuwe staat België) als aan Pruisen (vanaf 1871 Duitsland). Het gebied, in de vorm van een scherpe driehoek, lag ten zuiden van de Vaalserberg (drie landenpunt) en reikte tot aan de hoofdweg van Aken naar Luik. https://nl.wikipedia.org/wiki/Neutraal_Moresnet
95	Café Tabor	Gelegen aan de Veenweg in America was een houten keet waarin elke week het turfstekersloon werd uitbetaald, dat vervolgens gedeeltelijk daar werd geconsumeerd. Nadat dit houten gebouw in onbruik raakte, is het in 1911 verplaatst als woning voor Rowwen(Christiaan Hèze).
105	Aarschot W.O.1	Op 19 augustus 1914 van W.O. 1 voltrok zich het omschreven drama op de markt. www.
120	Kola nuts and coca leaves	In W.O. 1 werden middelen op deze basis gebruikt als pepmiddel en pijnbestrijding voor de soldaten.
127	Spaanse griep	Een griep-pandemie uit de jaren 1918-1919. Deze wereldwijde epidemie vereiste naar schatting 20 tot 100 miljoen levens, een aantal dat het totale dodental van de Eerste Wereldoorlog ruimschoots overtreft. Het virus dat de Spaanse griep veroorzaakte was van het type H1N1.
172	Collageenlijm	Collageenlijm of beenderlijm wordt uit verschillende botten gemaakt en huidenlijm wordt gemaakt van dierenhuiden, welke worden geweekt in kalk. Deze lijm heeft een bijzonder hoge flexibiliteit. (Bloomgetal)
207	Adelaarsvaren
208	Lou Bandy	Artiestenaam van Lou Dieben 1890-1959 Beschikte over een groot Nederlandstalige repertoire Lou met de Geit. (Zie boek-muziek)

Toelichtingen

Uitleg over onderwerpen uit het verhaal.

(pag. nr. onder voorbehoud)

Pag.	Trefwoord	Toelichting
6	Zwarte Plak	De gebiedsnaam Zwarte Plak (toponiem) is een verbastering van Zwarte Plas en verwijst naar een naast gelegen ven. Dit ven is nu bedolven onder een vuilstort met de naam Zuringspeel.
7	Maria Icoon	Deze Icoon komt veel voor in de huisinrichtingen van katholieke woningen in de 19^e eeuw. Christelijke omschrijving: Maria met het kindje jezus op de arm. Als in een visioen ziet Jezus de aartsengelen Gabriël en Michaël met de werktuigen die vooruitwijzen naar zijn lijden: de doornenkroon, de lans en de rietstok met spons, het kruis met de spijkers. Jezus schrikt zo hevig dat één van zijn sandaaltjes losraakt en zijn handjes bescherming zoeken in de hand van zijn moeder. Oorsprong: Kreta
17	Helenaveen	Helenaveen (gem. Deurne N.B.) werd in 1853 gesticht door Jan van de Griendt, aanvankelijk bedoeld om de kanaalgravers en turfstekers in hutten van stro een woonplaats te bieden. (Strodorp)
31	Helenavaart	De Helenavaart is vernoemd naar de vrouw van Van de Griendt; Helena Panis. Een groot gedeelte van het 15,7 km lange kanaal loopt langs de Brabant-Limburgse grens en werd aangelegd door de Maatschappij Helenaveen. Het diende om turf af te voeren en voor de ontwatering van de Peel. Dat het tevens de wederzijdse turfsmokkel tussen Brabant en Limburg voorkwam droeg bij in de locatie keuze.
34	Bajonetbocht	Toen de Halte Helenaveen gereed was wilde de ondernemer Van de Griendt de Helenavaart verlengen tot aan de Halte. De gemeente Deurne weigerde een vergunning af te geven. De ondernemer wist dit te omzeilen door het kanaal aan de andere kant van de provinciegrens te leiden. De Limburgse gemeente Horst werkte wel mee. Vanwege dit geschil kenmerkt de Helenavaart zich met een opvallend bochtenpaar, in de volksmond ‘De Bajonetbocht’ genoemd.
35	Kanaal van Deurne	Het Kanaal van Deurne, aangelegd in 1874, is een 15 kilometer lang zijkanaal van de Noordervaart. Het kanaal begint in Limburg ten zuiden van Meijel en loopt, in noordelijke richting, parallel aan de Helenavaart. Na 5 kilometer, voorbij de grens met Noord-Brabant, buigt de Helenavaart af. Van de Griendt weigerde zijn eigen kanaal (de Helenavaart) in medegebruik te geven aan Deurne en dwong hen een eigen kanaal te graven. Aan die geschiedenis dankt de Peel zowel de z.g. "bajonetbocht" als het "dubbele kanaal".
65	Neutraal Moresnet	Neutraal Moresnet, ook wel het vierde land genoemd, was van 1816 tot 1920 een neutraal gebied met een oppervlakte van amper 344 hectare dat toebehoorde aan zowel het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (vanaf de onafhankelijkheid aan de nieuwe staat België) als aan Pruisen (vanaf 1871 Duitsland). Het gebied, in de vorm van een scherpe driehoek, lag ten zuiden van de Vaalserberg (drie landenpunt) en reikte tot aan de hoofdweg van Aken naar Luik. https://nl.wikipedia.org/wiki/Neutraal_Moresnet
95	Café Tabor	Gelegen aan de Veenweg in America was een houten keet waarin elke week het turfstekersloon werd uitbetaald, dat vervolgens gedeeltelijk daar werd geconsumeerd. Nadat dit houten gebouw in onbruik raakte, is het in 1911 verplaatst als woning voor Rowwen(Christiaan Hèze).
105	Aarschot W.O.1	Op 19 augustus 1914 van W.O. 1 voltrok zich het omschreven drama op de markt. www.
120	Kola nuts and coca leaves	In W.O. 1 werden middelen op deze basis gebruikt als pepmiddel en pijnbestrijding voor de soldaten.
127	Spaanse griep	Een griep-pandemie uit de jaren 1918-1919. Deze wereldwijde epidemie vereiste naar schatting 20 tot 100 miljoen levens, een aantal dat het totale dodental van de Eerste Wereldoorlog ruimschoots overtreft. Het virus dat de Spaanse griep veroorzaakte was van het type H1N1.
172	Collageenlijm	Collageenlijm of beenderlijm wordt uit verschillende botten gemaakt en huidenlijm wordt gemaakt van dierenhuiden, welke worden geweekt in kalk. Deze lijm heeft een bijzonder hoge flexibiliteit. (Bloomgetal)
207	Adelaarsvaren
208	Lou Bandy	Artiestenaam van Lou Dieben 1890-1959 Beschikte over een groot Nederlandstalige repertoire Lou met de Geit. (Zie boek-muziek)